شاخص قدرت نسبی (RSI) چیست؟
اندیکاتور شاخص قدرت نسبی یا (Relative Strength Index) توسط ولز ویلدر طراحی و توسعه یافته است که RSI اندیکاتوری بازگشتی است. شاخص قدرت نسبی (RSI) یک اسیلاتور بسیار مفید مبتنی بر مومنتوم (نیروی بازار) است که برای اندازهگیری سرعت و همچنین، بزرگی تغییر حرکات جهتدار قیمت از آن استفاده میشود. اساسا RSI یک اندیکاتور کاربردی برای حرکات قیمت است. مومنتوم در فیزیک به قدرت و شتاب یک جسم در حال حرکت گفته میشود؛ در واقع، مومنتوم باعث میشود یک جسم در حال حرکت همچنان به حرکت خود ادامه دهد تا زمانی که به یک مانع برخورد کند؛ که در این صورت، یا متوقف میشود یا تغییر مسیر میدهد. در بازار نیز قیمت به سمت شخصی حرکت و از یک روند پیروی میکند تا زمانی که یک نیروی خارجی باعث تغییر جهت آن شود.
در واقع مومنتوم یعنی: قیمتها همواره به سمتی مشخص حرکت میکنند و از روند خود پیروی میکنند تا زمانی که یک نیروی خارجی جهت حرکت را تغییر دهد. این موضوع به اصل روندها در تحلیل تکنیکال نیز مرتبط میباشد و بیان میکند که روندهای گذشته ممکن است تا دوره مشخصی از آینده نیز ادامه داشته باشند.
شاخص قدرت نسبی با بررسی دوره زمانی مشخص که به صورت استاندارد ۱۴ روزه میباشد، قدرت خرید و فروش در یک گزینه معاملاتی را مورد بررسی قرار میدهد و آن را در یک نمودار با سه بازه مختلف نشان میدهد. همان طور که بیان شد RSI یک نوسانگر است و این نوسانگر بین دو سطح ۰ تا ۱۰۰ نوسان میکند. همچنین در این بین، سطوح بسیار مهمی تعریف شده است که سطح ۰ تا ۳۰ به عنوان ناحیه اشباع فروش و سطح ۷۰ تا ۱۰۰ به عنوان ناحیه اشباع خرید نامگذاری میشود.
ناحیه اشباع فروش و ناحیه اشباع خرید
در اندیکاتور RSI دو ناحیه به نامهای اشباع خرید و اشباع فروش وجود دارد که نشانگر کند شدن و اتمام خرید و فروشهای افراطی میباشد. به بیان دیگر زمانی که به ناحیه زیر ۳۰ در اندیکاتور RSI میرسیم کمکم شاهد کاهش فروشهای افراطی در بازار هستیم و احتمالا قدرت خرید در بازار افزایش پیدا خواهد کرد و زمانی که در ناحیه ۷۰ به بالا هستیم احتمالا خریدهای افراطی رو به پایان است و توقع داریم که فشار خریداران کاهش یابد و شاهد عرضه پر قدرت در بازار باشیم. در تصویر زیر شاهد قدرت RSI هستیم که دو بار در ناحیه اشباع خرید و یکبار در ناحیه اشباع فروش توانسته است حرکت بزرگ بعدی را حدس بزند. نکته قابل توجه این است که RSI در خانواده نوسانگرها میباشد و از حیث سیگنال زمانی جزو اندیکاتورهای تاخیری به حساب میآید؛ لذا بهتر است به حرکت نمودار قیمت وزن بیشتری نسبت به RSI داده شود و صرفا از این شاخص در قالب یک نمودار کمکی استفاده گردد.
پس هر عددی بالاتر از ۷۰ به عنوان اشباع خرید (خرید بیش از حد یا هجوم خریداران و افزایش قیمت دارایی به بیش از ارزش واقعی آن) و هر عددی پایینتر از ۳۰ نیز به عنوان اشباع فروش (فروش بیش از حد یا هجوم فروشندگان و کاهش قیمت دارایی به کمتر از ارزش واقعی آن) تلقی میشود. شاخص قدرت نسبی بین ۳۰ و ۷۰ به طور قابل ملاحظهای خنثی است؛ RSI در حوالی ۵۰ نیز نشاندهندهی «فقدان روند» است.
واگرایی در RSI
این اندیکاتور یکی از بهترین اندیکاتورها برای تشخیص واگرایی میباشد و در صورتی که در کنار مکدی بر روی ضعف در روند اتفاق نظر داشته باشند به احتمال بسیار زیادی باید شاهد برگشت قیمت باشیم. واگرایی زمانی در RSI رخ میدهد که شاهد ناهماهنگی بین نمودار قیمت و نمودار RSI باشیم که در این حالت شاهد ضعفی در روند هستیم که ممکن است جهت حرکت قیمت را کاملا تغییر دهد.
- واگرایی RSI صعودی (گاوی) – وقتی قیمت به کفِ جدیدی میرسد ولی شاخص قدرت نسبی کف بالاتری را نشان میدهد.
- واگرایی RSI نزولی (خرسی) – وقتی قیمت به سقف جدیدی میرسد ولی شاخص قدرت نسبی سقف پایینتری را نشان میدهد.
بیشتر معاملهگران معتقدند، واگرایی نزولی باعث ایجاد فرصت فروش میشود، در حالی که واگرایی صعودی باعث ایجاد فرصت خرید میشود.
بازگشت (Reversals)
بازگشت یا تغییر روند مثبت هنگامی رخ میدهد که قیمت به کف بالاتری برسد، در حالی که شاخص قدرت نسبی کف پایینتری را نشان دهد و قیمت شروع به افزایش کند. بازگشت منفی هنگامی رخ میدهد که قیمت به سقف پایینتری برسد، در حالی که شاخص قدرت نسبی سقف بالاتری را نشان دهد و قیمت شروع به کاهش کند.
